Yüzüklerin Efendisi Dublajını EFSANE Yapan 24 Seslendirme Sanatçısı

Yüzüklerin Efendisi pek çok açıdan çok şanslı bir seri olmuştur.

J.R.R. Tolkien gibi detay düşkünü, ömrünün yarısını Orta Dünya‘yı şekillendirmeye adamış bir yazarın kaleminden çıkmış olması bir yana; Yüzüklerin Efendisi filmleri Peter Jackson ve ekibi gibi, Yeni Zelanda halkını komple seferber eden, hiçbir özveriden kaçınmadan, gecesini gündüzüne katan bir prodüksiyon ekibi tarafından hazırlanmıştır. Müzikleri, kendini Frodo‘nun yerine koyup, “Bu görev bana verildi. Ben bir yolunu bulmazsam, kimse bulamaz.” diye düşünen ve kendini 4 yıl boyunca Yüzüklerin Efendisi’ne adayan Howard Shore tarafından yazılmıştır.

Kitaplardaki karakter derinliği, akıcılık ve kurgunun özgünlüğünden tutun, fimlerdeki oyuncu, aksesuar, kostüm, mekan ve müzik seçimine kadar her şey o kadar mükemmeldir ki, bir tek şeyi bile değiştirmek istemezsiniz. Sanki bütün gezegenler bir çizgi halinde dizilmiştir de öyle oluşmuştur bu kitaplar ve filmler.

Yüzüklerin Efendisi Türkiye’ye geldiğinde de bu durum değişmemiştir. Kitaplar Çiğdem Erkal İpek ve Bülent Somay tarafından o kadar güzel çevrilmiştir ki, orijinal dilinde okumaktan bile daha fazla keyif verir. Orijinalinde Shakespeare dönemi İngilizcesi konuşturulan Elfler Lisan-ı Osmanlı ile tercüme edilirken, göçebe ve at beyi Rohirrim‘lerde “Orta Asya” Türkçesi tercih edilmiştir. Günümüzde olsa, muhtemelen mütercim tercümanlıkta okuyup da staj yapan birine bile yaptırılabilirdi çeviri, daha ucuza gelsin, maliyet düşsün diye.

Yüzüklerin Efendisi Dublaj Sanatçıları

Gel gelelim dublaja. Yüzüklerin Efendisi bu konuda da o kadar şanslıydı ki, dublajın Türkiye’de çok iyi olduğu dönemin tam sonuna denk geldi. Türkiye’de 80’lerden sonra yaygınlaşan dublaj sektöründe seslendirmeler hep tiyatro oyuncuları tarafından yapılırdı. Bu seslendirmeler eskinin üstatları sayesinde çoğu zaman o kadar güzel olurdu ki, şimdilerde Bugs Bunny, Fred Çakmaktaş, Şirin Baba, Marty McFly, Rocky Balboa vb. karakterlerin gerçek sesini duyduğumuzda yadırgıyoruz.

Ayrıca, kitap çevirilerine de sadık kalınması, Yüzüklerin Efendisi filmlerinin dublajını diğerlerinin arasında benzersiz kılıyor. Dürüst olun, şunun gibi bir cümleyi başka hangi dublajda duyabilirsiniz: “Lakin Yüzük’ü buraya kadar taşıyarak bu genç hobbit şerre karşı çok müstesna bir mukavemet göstermiş oldu.”

Yüzüklerin Efendisi’nin dublaj yönetmenliğini, bildiğiniz üzere geçtiğimiz yıllarda röportaj yaptığımız Murat Şenol yaptı. Kendisinin bir araya getirdiği efsane Yüzüklerin Efendisi dublaj kadrosunda bakalım kimler var:

1.  Emrah Özertem (Frodo Baggins)

“Hayır Sam, hiçbir tadı hatırlayamıyorum. Ne suyun sesini, ne çimenin hissini. Ben çırılçıplağım. Ateş çemberiyle aramda perde yok. O’nu görebiliyorum sanki burdaymış gibi.”

İstanbul Şehir Tiyatroları oyuncularından, Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi mezunu Emrah Özertem’i Ratatouille filmindeki Linguini karakterinden de tanıyoruz.

2. Engin Alkan (Samwise Gamgee)

“Hadi kurtulalım ondan, hem de sonsuza kadar. Hadi Bay Frodo onu sizin için taşıyamam ama sizi taşıyabilirim.”

Tip olarak da oldukça benzediği Samwise Gamgee karakterini seslendiren efsane tiyatrocu Engin Alkan’ı sanırım en iyi tanıdığımız rol Yedi Numara’dan Vahit Amca. Çok sayıda karaktere de ses veren Engin Alkan’ı Şirin Baba ve Shrek 2‘deki Çizmeli Kedi olarak da biliyoruz.

3. Yekta Kopan (Peregrin Took)

“Sadece birkaç havuç arakladık, biraz da lahana. Bir de geçen haftaki üç çuval patatesle önceki hafta yürüttüğümüz mantarlar var.”

Türkiye’de seslendirme deyince aklımıza ilk gelen isimlerin başında yer alan Yekta Kopan aynı zamanda başarılı bir yazar ve televizyon sunucusu. Her yerinden kalite fışkıran bu muhteşem insanı Jim Carrey ve Michael J. Fox filmlerinin yanı sıra, Obi-Wan Kenobi, Tyler Durden, Güçlü Şirin, Duffy Duck, Rin Tin Tin, Bobo, Sylvester ve Buz Devri’nden Sid seslendirmeleriyle de tanıyoruz.

Son zamanlarda ise Motto Müzik adlı Türkiye’nin ilk dijital yayın yapan müzik, eğitim ve kültür üzerine kurulu YouTube kanalıyla Yekta Kopan son derece kaliteli işlere imza atmaktadır.

4. Volkan Severcan (Meriadoc Brandybuck)

“Sabırsız mı? Dostlarımız orda. Onların yardımımıza ihtiyacı var. Bu savaşı tek başlarına yapamazlar.”

90’lı yılların Çiçek Taksi ve İnce İnce Yasemince‘sinden, ayrıca 2000’lerin popüler dizilerden Çocuklar Duymasın‘dan hatırladığımız Volkan Severcan da seslendirme konusunda oldukça etkin biri. İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü Oyunculuk bölümü mezunu olan sanatçı, Shrek‘te Robin Hood, Shrek 2‘de Yakışıklı Prens, Shark Tale‘de Lenny ve Harry Potter‘da James Potter gibi karakterleri de seslendirdi.

5. Boğaçhan Sözmen (Aragorn)

“Yanımızda savaşıp onurunuzu kurtarın. Ne diyorsunuz? Ben Isildur’un varisiyim. Benim için savaşın. Yemininizi yerine getirdiniz sayarım. Ne diyorsunuz?”

Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı Flüt ve Tiyatro Bölümleri mezunu Boğaçhan Sözmen de seslendirme kariyeri çok eskilere dayananlardan. Aladdin‘deki Cin, Monsters Inc.‘ten Fungus, Johnny Bravo, Up‘taki köpek Dug seslendirdiği karakterlerden yalnızca birkaçı.

6. Murat Şen (Legolas)

“Kuzeydoğuya dönüyorlar. Hobbit’leri Isengard’a götürüyorlar.”

Seslendirme geçmişi dolu dolu bir başka isim olan Murat Şen, Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü mezunu. İsmail Hakkı Şen‘in oğlu olan Murat Şen’in seslendirme kariyerine baktığımızda 1978 yapımı Yüzüklerin Efendisi çizgi filmini bile görüyoruz. Seslendirdiği karakterler arasında Matrix‘ten Neo, Batman, Karayip Korsanları‘ndan Jack Sparrow, Forrest Gump, Lost‘tan Sawyer gibi karakterler de yer alan oyuncunun sesi, dublaj sektörünün aranan seslerinin başında yer alıyor.

7. Ender Yiğit (Gimli)

“Arazide harcandım. Biz cüceler kısa mesafe koşarız. Kısa mesafelerde tehlikeliyiz.”

Yüzüklerin Efendisi filmlerinde karizmatik ses tonuyla dikkat çeken Ender Yiğit, sert duruşu ve bakışıyla da Gimli’yi anımsatmıyor mu sizce de? Devrim İçin Hareket Tiyatrosu’na mensup Ender Yiğit, başta Disney ve Pixar’ın filmleri olmak üzere çok sayıda animasyonda da seslendirme yapmış. Seslendirdiği onlarca filmden biri olan Troy‘daki Yunan komutanı rolünü nasıl seslendirmiş bakalım:

8. Uğur Polat (Boromir)

“Yüzük’ü neden kullanmıyoruz? Pederim Gondor Vekilharcı ne zamandır Mordor’a engel olmaya çalışıyor. Halkımın akan kanları sayesinde hepiniz burda rahatsınız. Bize hasmımızın silahını verin, ona karşı kullanalım.”

Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği’nde, son derece etkileyici Boromir performansıyla hafızalarımızda yer eden sesin sahibi Uğur Polat Mimar Sinan Üniversitesi Tiyatro Bölümü mezunu bir tiyatrocu.  Salkım Hanım’ın Taneleri ile Antalya Altın Portakal Film Festivali‘nde “En İyi Erkek Oyuncu“; Bütün Kapılar Kapalıydı sinema filmi ile 1990 yılında Ankara Film Festivali‘nde “Umut Veren Oyuncu” ödülünü aldı. Kendisini Yahşi Batı filminden Brokeback’li Buck Barry olarak da biliyoruz.

9. İstemi Betil (Gandalf)

“Burdan geçemezin! Gizli ateşin hizmetkarıyım, ben Anor alevini kullanırım. Kara ateş seni kurtarmaz, Udun alevi. Gölgeye dön! Burdan asla geçemezsin!”

Ve sıra geldi Yüzüklerin Efendisi dublaj sanatçıları listemizdeki en efsane oyuncuya. Türkiye’de en çok Kurtlar Vadisi‘nden Laz Ziya olarak bilinse de, İstemi Betil eskinin en köklü tiyatro oyuncularındandı. 2011 yılında kaybettiğimiz usta oyuncu Kirk Douglas, Anthony Quinn gibi sanatçıları da seslendirmiştir, ayrıca kendisini Red Kit‘ten Düldül seslendirmesi ile de biliyoruz.

10. Ali Düşenkalkar (Elrond Halfelven)

“Lakin Yüzük’ü buraya kadar taşıyarak bu genç hobbit şerre karşı çok müstesna bir mukavemet göstermiş oldu.”

Hobbit filmiyle de Elrond karakterini seslendirmeye devam eden Ali Düşenkalkar 1983 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı’ndan mezun olmuş bir tiyatro ve sinema oyuncusu. Yüzüne TV dizilerinden aşina olduğumuz oyuncu V for Vendetta filminde V‘yi yani Hugo Weaving‘i, ayrıca Harry Potter‘dan Lucius Malfoy‘u da seslendiriyor.

11. Ayça Bingöl (Arwen Evenstar)

“Sizin de zamanınız gelecek. Aynı şerle yüzleşeceksiniz. Ve onu yeneceksiniz.”

Sesiyle de güzelliğiyle de Arwen seslendirmesine son derece yakışan Ayça Bingöl İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü mezunu. Arwen’i seslendirdiğinde henüz yeni mezun olan oyuncuyu Öyle Bir Geçer Zaman ki isimli dizideki Cemile karakterinden hatırlıyor olabilirsiniz. Bunun yanı sıra pek çok filmde seslendirme yapan oyuncu Ice Age adlı animasyon filminde Ellie karakterini de seslendirdi.

12. Erol Günaydın (Bilbo Baggins)

“İçinizden yarısını arzuladığımın yarısı kadar tanımıyorum; yarınızdan azını da hak ettiğinin yarısı kadar sevebiliyorum.”

Geldik büyük üstada. Erol Günaydın’dan başkası bu kadar güzel seslendiremezdi sanırım Bilbo’yu. Şimdi bu büyük usta hakkında ne yazalım, ne söyleyelim? Tanımayan, bilmeyen yoktur kendisini zaten. Sayısız film, dizi ve tiyatro oyunununda yer almış efsane oyuncunun hafızalarda son yıllarda en fazla yer eden rolleri Çiçek Taksi‘den Ramazan Ay, Tatlı Kaçıklar‘dan Beton Raziye, Cennet Mahallesi‘nden Deli Kadir ve Akasya Durağı‘ndan Ramazan. Ayrıca, Yukarı Bak filmindeki Carl seslendirmesi efsanedir.

13. Bahtiyar Engin (Gollum)

“Hırsıslar, hırsıslar, pisss küçük hırsıslar… Nerde, nerdeee? Onu bissden çaldılar…Kıymetlimiss… O lanetlerden nefret ediyorusss… O bisim, onu istiyorusss…”

Gollum gibi son derece zor bir karakterin seslendirmesinin altından kalkabilecek az sayıda kişiden biridir Bahtiyar Engin. Hobbit filmlerinde de Gollum’u seslendiren oyuncuyu Şirinler‘den Şakacı Şirin, Disney‘den Donald Duck, Harry Potter‘dan Kreacher, Transformers‘tan Starscream gibi karakterleri de seslendirmiştir. Genellikle son yıllarda Cem Yılmaz filmlerinde rol alan Engin, pek çok dizide de konuk oyuncu olarak yer almıştır.

Orta Dünya – Bahtiyar Engin Röportajı

14. Erhan Abir (Theoden)

“Eli silah tutan erkeklerin ve delikanlıların akşama hazır olmasını istiyorum. Geçidi ve kapıyı yukardan koruyabiliriz. Hiçbir ordu Dip surlarına gedik açıp Boruşehir’e ulaşamadı.”

2016 Nisan ayında kaybettiğimiz Erhan Abir de seslendirme geçmişi bir hayli eski olan sanatçılarımızdan. Fantastik kurgu severler kendisinin sesini Harry Potter‘daki asa yapımcısı Ollivander karakterinden de hatırlayacaktır.

15. Hakkı Ergök (Eomer)

“Hanidir hemşireme bakarsın? Hanidir adımlarını izlersin?”

İstanbul Devlet Tiyatrosu mezunu 1960 doğumlu oyuncu aynı zamanda Harry Potter‘dan Gilderoy Lockhart‘ı da seslendirmiş. Pek çok dizi/film ve seslendirme işinde yer almış olan oyuncuyu Kara Melek dizisinden Ayhan olarak da biliyoruz.

16. Tilbe Saran (Eowyn)

“Yurdun hatunları hanidir kılıç kuşanır, kılıçsız olanlar da kılıçla ölebilir. Ne ölüm ne acı ürkütür beni.”

İstanbul Belediye Konservatuarı Tiyatro Bölümü mezunu 1961 doğumlu oyuncunun sesi Yüzüklerin Efendisi severler olarak hafızalarımızda Eowyn gibi güçlü bir kadının sesi olarak yer etti. Lakin Türkiye onu daha ziyade dizilerden hatırlıyor, en son oynadığı dizilerden biri de Cesur ve Güzel.

17. Mazlum Kiper (Saruman)

“Yeni bir güç doğuyor. Zaferimiz yakındır. Bu gece, toprak Rohan kanına doyacak. Miğfer Dibi’ne yürüyün! Canlı bırakmayın! Savaşaaa!… İnsanlar şafağı görmeyecek.”

Yüzüklerin Efendisi filmlerinde Saruman’ı seslendirmesinden de anlaşılacağı üzere, nerede karizma sesli bir karakter varsa, dublajı için orda Mazlum Kiper var. 1941 doğumlu oyuncu sayısız film seslendirmesinde yer almış, bunların arasında en sık olanlar fantastik kurgu ve animasyon filmleri (başta Disney / Pixar filmleri). Kendisinin sesini en iyi Harry Potter‘dan Rubeus Hagrid karakterinin sesiyle hatırlayabilirsiniz.

18. Ahmet Eres (Grima Wormtongue)

“Neden bunalmış bir dimağı daha da sıkmaya çalışıyorsun? Görmüyor musun? Amcan senin eleştirilerinden ve savaş merakından bıktı, usandı.”

Açık konuşacağım, bu sanatçı kadar çok seslendirme yapıp da internette hakkında bu kadar az bilgi olan bir başka sanatçı yoktur herhalde dünya üzerinde. Fotoğrafını bulmakta bile güçlük çektik, ki Transformers‘ta yaptığı Ratchet seslendirmesinin videosu son anda bulunmuş bir bonus oldu. Harry Potter‘dan hademe Argus Filch sesiyle de tanıyoruz bu etkileyici sesi. Ayrıca ilk Yüzüklerin Efendisi filmi olan Yüzük Kardeşliği‘nde, Bahtiyar Engin‘den önce Gollum‘u seslendirmiştir.

19. Zeynep Özden Ayyıldız (Galadriel)

“Siz Yüzük taşıyıcısısınız, güç yüzüğünü taşımak yalnızlıktır. Bu görev size verildi. Siz bir yolunu bulamazsanız, kimse bulamaz.”

Dublajların en çok aranan yüzlerinden, daha doğrusu seslerinden Zeynep Özden Ayyıldız.  İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü mezunu, 1965 doğumlu oyuncunun dublajını yaptığı efsane karakterler var. Bunlardan bazıları: Buz Devri‘nden Ellie, Matrix‘ten Trinity, Hobbit‘ten yine Galadriel, Harry Potter‘dan Bellatrix Lestrange. Ayrıca Nicole Kidman, Monica Belluci, Cate Blanchett, Charlize Theron gibi oyuncuların dublajını da genellikle bu güzel sesli sanatçımıza veriyorlar.

20. Ali Gül (Celeborn)

“Burda sekiz var, lakin Ayrıkvadi’den ayrılanlar dokuzdu. Söyleyiniz Gandalf nerde? Onunla konuşmayı çok arzuluyorum.”

Ankara Üni. Dil Tarih Coğrafya Fak. Tiyatro Bölümü Mezunu 1958 doğumlu oyuncunun dublaj listesini saymaya kalksak o liste bitmez; kendisini en iyi Şirinler‘den Gargamel ve Karayip Korsanları‘ndan Davy Jones olarak tanırsınız diyelim.

21. Ali Ekber Diribaş (Haldir)

“Cüce o kadar derin soluyordu ki, karanlıkta bile vurabilirdik.”

Dokuz Eylül Üniversitesi GSF Tiyatro Bölümü mezunu 1967 doğumlu oyuncu dublaj konusunda bir joker gibi adeta, kendisini Harry Potter‘daki Seçmen Şapka ve Igor Karkaroff, Bridget Jones‘tan Colin Firth, Batman filmlerinden Komiser Gordon, Karayip Korsanları‘ndan James Norrington olarak da tanıyoruz.

22. Emir Tayla (Denethor)

“Yeminin unutulmayacak. Tüm hizmetlerin karşılığını fazlasıyla bulacak. Sadakat sevgiyle, cesaret itibarla, ihanet intikamla…”

İstanbul Devlet Tiyatrosu oyuncusu Emir Tayla’nın sesini en çok reklam ve tanıtım seslendirmelerinden tanıyoruz. Denethor karakterinin dublajını yaparkenki tonlamaları kulaklarımıza çok iyi yer etmiş olmalı ki, sesini nerde duysak tanıyoruz. Leon: The Professional‘daki Leon performansı da bunun kanıtı olabilir.

23. Tolga Tibet (Faramir)

“Yani tüm bilmecelerin cevabı bu. Burda elimdesiniz, iki buçuklukla emrimde bir ordu adam. Ve güç yüzüğü parmaklarımın ucunda. Gondor komutanı Faramir için büyük bir şans.”

Gondor’un cesur komutanına ses veren Tolga Tibet’i anlatmaya aşağıda yer alan Showreel yeterli olacaktır. O yüzden fazla söze gerek yok diyor ve sizi video’yla baş başa bırakıyoruz.

24. Sezai Aydın (King of the Dead)

“Yol kapatıldı… Yol ölüler tarafından kapatıldı. Ve yol ölülerin kontrolünde. Yol kapatıldı… Şimdi ölmeniz gerek.”

Geldik Yüzüklerin Efendisi dublaj sanatçıları listemizin sonuna… Listenin sonunda belki de Türkiye’de seslendirme açısından en efsane ismi sakladık: Sezai Aydın. Hagi‘nin Monaco‘ya uzaktan attığı bir gol sonrası Sabri Ugan “Nasıl anlatalım şimdi bu golü size?” diyor ya, bende aynen öyle hissediyorum şu an. Bu efsane seslendirme sanatçısı nasıl anlatılabilir ki?

Kendisini en çok Fred Çakmaktaş, Ayı Yogi, Rocky Balboa, John Rambo, Bill Cosby, Oburisk ve Kaynanalar‘dan Çaycı Kadir olarak bilsek de, Sezai Aydın başta Sylvester Stallone dublajları olmak üzere pek çok sayıda dublajda ve dizi/filmde yer aldı. Yüzüklerin Efendisi’de King of the Dead dublajıyla dinlediğimiz Sezai Aydın’ın sesi iliklerimize kadar işlemişti.

Yüzüklerin Efendisi dublajı hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce neden artık filmler bu kadar güzel seslendirilmiyor?

https://ortadunya.com/quiz/bu-replik-hangi-yuzuklerin-efendisi-karakterine-ait/