Orta Dünya – Yüzüklerin Efendisi Gerçek Dünyadan Fazlasını Arayanlara
Lond Daer
Orta-Dünya’nın batı kıyılarındaki bir liman olan Lond Daer, Eriador’un güney bölgesi Enedwaith’teki Gwathlo ya da diğer ismiyle Grisel Nehrinin ağzında kurulmuştur. Tharbad Şehri, Lond Daer’in nehir boyunca 200 mil yukarısındadır.
Orjinal ismi Quenya dilindeki Vinyalondë yani “Yeni Liman” dır. (vinya “yeni”, londé “liman”)
İkinci Çağ’ın 750-800 yılları arasında, geleceğin Numenor Kralı ve büyük denizci, Veliaht Aldarion tarafından inşa edildi. Aldarion Orta-Dünya kıyısındaki bu limanın, Eriador ile kuzeydeki Elf diyarı Lindon’un korumasında kullanışlı olacağını düşündü. Ayrıca Liman, Numenor’un Orta-Dünya’ da kalıcı olacağı düşünülerek oluşturulan ilk yerleşim birimidir.
Aldarion’un gemilerini oluşturmak için keresteye ihtiyacı vardı. Maceracılar Locası ile birlikte ağaç kaynaklarını araştırmaya başladılar ve Gwathlo’nun diğer tarafı geniş ormanlarla kaplı olduğundan limanın yeri olarak burayı seçti. Kereste, nehrin aşağısı boyunca taşınıp, limana getiriliyordu. Limanda birçok gemi inşa edildi ve ayrıca Numenor’a da kereste yollandı.
Orman bölgesinin yerli sakinleri, Numenorluların gelişine başta saygı duydular ama tüm ülkeleri ağaçlarla kaplı olduğundan liman sahiplerine, düşmanca bir tavır sergilediler; çünkü zamanla ormanlar yok olma raddesine kadar geldi. Öfkelenen orman halkı (aynı zamanda Dundlandliler’in ataları) sık sık limana saldırdı ve büyük odun depolarını ateşe verdi. Yerliler, Vur-kaç taktikleriyle Liman’ı sürekli taciz ettiler.
Aldarion 843’te Lond Daer’e geldiğinde, limanın zarar gördüğünü ve orman halkı tarafından yağmalandığını gördü. Yeniden inşa etmeye çalıştı ama 863 ile 869 yılları arasındaki diğer ziyaretinde limanı tamamen harabe halde buldu.
Aldarion’un saltanatından sonra genişletilip, silahlandırılarak tekrar kuruldu. Kereste ticareti devam etti ve İkinci Çağ’ın ortalarında, Enedwaith bölgelerindeki ormanlar ile Gwathlo yakınlarındaki Minhiriath ormanları, Numenor İnsanları tarafından tamamen yok edildi.
Elflerin, 1693’ten 1701’e kadar süren Sauron’la savaşı zamanında Vinyalondé çok gelişmişti. Bu yüzden de Yeni Liman anlamına gelen bu isim, binlerce yıl sonra Lond Daer, yani “Kudretli Liman” (lond “liman”, daer ise “büyük, kudretli” demektir) olarak değişti. Savaşta Numenor’un Eriador’daki Elfleri savunmak için kullandığı iki karakoldan biri oldu. Birçok yerli Numenor’a karşı Sauron’un tarafına geçti. Numenor Amirali Ciryatur ise gemilerini Lond Daer’e yollayıp, Sauron’un birliklerini 1701’deki Gwathlo Savaşı’nda mağlup etti.
Sauron’ un birlikleri, Enedwaith ile Minhiriath’taki orman kalıntılarını da yakınca, bir zamanların önemli tersanesi Lond Daer, gemi yapımı için tercih edilmeyen bir yer oldu ve Numenor için artık doğudaki – Umbar, Pelargir – limanlar önem kazandı. Bunu müteakiben limanın ismi üçüncü ve son kez değişti. Artık Kudretli Orta Liman, “Lond Daer Enedh” diye anılmaya başladı.(çünkü Gri Limanlar ile Pelargir arasında yer alıyordu)
Neticede Liman, birçok kez talan edildi. Numenor 3319’da sulara gömüldüğünde, çöküşten kaçanlar Orta-Dünya’ya gelip, Gondor ve Arnor Krallıkları’nı kurmuşlardı. Limanın kuzeyinde kurulan Arnor’un zamanında, limana ihtiyaç kalmadı ve bu yüzden restore de edilmedi, ama içinde bulunduğu Gwathlo’ya kadar olan topraklarda olduğu için kontrol Arnor’da kaldı.
Kalıntıları, Üçüncü Çağ’ın sonuna kadar haritalardan çıkarılmadı, bununla birlikte henüz yapılan haritalarda da liman görülebilir.
Eğer Orta Dünya hayranıysanız, bizi Twitter, Instagram ve Facebook üzerinden takip etmeyi unutmayın!
Yüzüklerin Efendisi dizisiyle ilgili son haberleri takip etmek için portalımıza, Orta Dünya ile ilgili tartışmalara katılmak için de forumumuza mutlaka bir göz atın.
