Tom Bombadil nedir?
Bu yazımızda Orta Dünya’nın en çok merak edilen konularından birini işleyeceğiz. Tom Bombadil kimdir?
Tom Bombadil, Tolkien’in yarattığı en gizemli karakterlerden biridir. Orta-Dünya hakkındaki pek çok olay ve karakter kitaplarda derinlemesine anlatılmasına rağmen Bombadil hala sırrını korumaktadır. Onun kim olduğu, amacının ne olduğu hakkında fazla bir bilgiye sahip değiliz. Zaten tam da bu sebepten Tolkien’in yaratıları arasında en tartışmaya açık karakter Tom Bombadil’dir. Orta Dünya ile ilgilenen herkesin aklını “Tom Bombadil kimdir? Nedir? Maia mıdır?” soruları kurcalamıştır. Ne olabileceği hakkında bir sürü teori ve tartışma vardır. Bu teorileri değerlendirip, hangisinin daha mümkün olduğunu bulmaya çalışacağız. O zaman gelin önce Tom Bombadil hakkında neler biliyoruz ona bakalım:
Tom Bombadil Shire’ın doğusunda Yaşlı Orman’da Gündüzsefası Vadisinde yaşardı. Yaşlı Orman’da kendine çektiği görünmez sınırlar içinde çok güçlüydü. Tom Bombadil’in eşi, Gündüzsefası’ndan bir nehir-kadınının kızı olan Altınyemiş’ti.
Tom oldukça farklı bir canlıydı, onu bir saniye önce düşmanını alt ederken görüp bir saniye sonra sıra dışı şarkı söylediğine şahit olabilirdiniz. Elfler tarafından Iarwain Ben-adar diye isimlendirilmişti, yani en yaşlı ve babasız olan.
Tom Bombadil’in Görünümü
Tom, Hobbitlerin karşısına yaşlı, kırmızı yüzlü, parlak mavi gözlü ve çalı gibi kahverengi sakallı bir canlı formunda çıkmıştı. Bir hobbit için uzun, bir insan için kısaydı; 5 ayak(yaklaşık 150 cm) uzunluğunda olduğu tahmin ediliyor. Tom’un mavi bir ceketi ve sarı çizmeleri vardı, aynı zamanda şapkasının üzerinde bir de tüy bulunurdu. Şapkasında bir kuğu tüyü olurdu ama Frodo ve arkadaşları ile karşılaşmadan önce kuğu yerine yalıçapkını tüyü kullanıyordu. Evinin içinde ise sonbahar yapraklarından yapılma bir taç takıyordu. Bu durum, kullandığı şapka ve taçların birer aksesuardan daha fazlası olabileceği şeklinde yorumlanabilir belki. Frodo ve arkadaşları da tıpkı bizim gibi Tom Bombadil’in kim olduğunu merak ettiler. Tom’un verdiği cevap aslında bize kim olduğuyla alakalı ciddi bir ipucu veriyor.
“Ben neyim biliyor musun, en yaşlı olanım. Lafıma mim koyun dostlarım: Tom, nehir ile ağaçlar henüz yokken buradaydı; Tom ilk yağmur damlasıyla ilk meşe palamudunu hatırlıyor. O Büyük Ahali’den önce patikalar açtı ve Küçük Ahali’nin gelişini gördü. O, Krallardan, mezarlardan ve Höyüklü Kişiler’den önce de buradaydı. Denizler eğrilmeden elfler batıya geçtiklerinde, Tom çoktan burada vardı. Yıldızlar altındaki karanlığı, korkunun bilinmediği zamanları gördü o Karanlıklar Efendisi Dışarı’dan gelmeden önceki zamanları.”
Kendini tanıttığı bu pasajda çok kritik yerler var ancak onlara birazdan değineceğiz. Şimdilik bu bilgiler ışığındaki teorileri inceleyelim:
Tom Bombadil Tolkien’in kendisi miydi?
Yaygın görüşlerden biri budur. Tom’un hiçbir şeye etki etmeyen, Tolkien’in Orta Dünya’daki yansıması olan bir karakter olduğunu iddia eden çok kişi vardır. Tolkien, kendini Orta Dünya’daki birkaç karakterle özdeşleştirmiştir. Bilbo, Faramir, Beren gibi. Tom da bunlardan biri olabilir. Fakat böyle dahi olsa yine de Tom’un Orta Dünya’da da bir karşılığı olmalı. Tolkien, “sadece benim yansımam” diye bir karakter yaratıp bırakacak bir yazar kesinlikle değil.
Tom Bombadil Eru Ilúvatar mıydı?
Bu teori en mümkün olmayan teorilerden biridir. Çünkü Eru’nun hiçbir surette Arda’ya inmediği, onunla sadece Valar’ın konuşabildiği Tolkien’in açıklamalarında mevcuttur. Bu nedenle kesinlikle Tom Bombadil Eru değildir diyebiliriz.
Tom Bombadil bir Vala mıydı?
Bu da pek mümkün olmayan bir teori. Çünkü Valar’ın sayısı, kimliği bellidir. Melkor’u saymazsak sadece 14 tane Vala vardır ve Valar Birinci Çağ’dan sonra ne Orta Dünya’ya gelmiştir ne de direkt müdahale etmiştir.
Bununla beraber kendi açıklamasına göre Birinci Çağ’dan beri Orta Dünya’da olması gereken Tom, aynı anda hem Valinor’da hem de Orta Dünya’da bulunamaz. Ayrıca bir Vala’nın kendini Orta Dünya’da bir bölgede güçlü olacak şekilde sınırlandırması pek de olası bir şey değil. Arda’nın düzeni için Eru tarafından görevlendirilen, inanılmaz kudretli bir varlık bunu yapmaz.
Tom Bombadil bir Maia mıydı?
Bu oldukça kabul gören bir teoridir. Ama bu teorinin bu kadar kabul görmesinin en temel sebebi, ne olduğu bilinmeyen kudretli ve ilahi görünen her karakterin Maia olarak düşünülmesinden geliyor. Maiar çok fazladır, sayısı ve isimleri bilinmez. Bu nedenle Tom Bombadil gibi her karakter potansiyel Maia olarak değerlendirilir okuyucular tarafından.
Bize göre ise Tom bir Maia değildir. Tom’un kendini tanıttığı pasajda çok kritik yerler var demiştik. Arda yaratıldıktan sonra, Arda’ya ilk inenler Melkor ve Valar oluyor. Ama Tom, Karanlıklar Efendisi gelmeden önce de burada olduğunu söylüyor. Yani Melkor ve Valar’dan önce zaten buradaydı.
Ancak ilk gelenler Valar ve Melkor ise Tom nasıl daha önce gelmiş oluyor? sorusu çok sorulan sorulardan biri. Bunu da; kast edilen Karanlıklar Efendisi Melkor değil de Sauron olabilir diye açıklayanlar var. Fakat bu Karanlıklar Efendisi’nin Melkor olduğunu yine Tom Bombadil satır arasında söylüyor bize.
Yıldızlar altındaki karanlığı, korkunun bilinmediği zamanları gördü, o Karanlıklar Efendisi Dışarı’dan gelmeden önceki zamanları.
Orta Dünya’da korku ilk defa Melkor’un gelişinden sonra, elfleri kaçırmasıyla başlıyor. Hatta elflerin uyanışından önceki ilk savaşı da hesaba katarsak, hayvanlar ve bitkiler için korku Melkor’un gelişiyle başlıyor. Yani kast ettiği Karanlıklar Efendisi, Sauron olsaydı bu ifadeyi kullanmazdı. Bu durum da bizi, asıl teorimize getiriyor.
Tom Bombadil Ulu Müzik sırasında oluşmuş bir varlıktır!
Bahsedilen Karanlıklar Efendisi Melkor olarak kabul edildiği zaman, ortaya görünürde bir çelişki çıkıyor. Orta Dünya’ya ilk gelenler Melkor ve Valar’sa, Tom nasıl onlardan önce gelmiş oluyor?
Bizim teorimizde bu durum bir çelişki yaratmıyor.
Teorimize göre, Tom aslında Orta Dünya’ya hiç gelmiyor. Tam aksine, Ulu Müzik’le beraber Arda’nın yaratılışıyla o da Orta Dünya’da oluşuyor. Burada küçük bir not düşelim. Tom Bombadil Ulu Müzik’in kendisi değil, Ulu Müzik ile oluşmuş bir varlık. Bu teoriyi doğru kabul ettiğimiz zaman her şeyin oturduğunu siz de şimdi göreceksiniz.
Tom, Dünya’nın oluşumdan beri burada bulunduğu için Melkor’un gelişini, korku olmayan dönemi, elflerin gelişini ve gidişini, hobbitleri ve daha nicelerini görüyor. Hatta öyle ki ilk meşe palamadunu bile hatırlıyor.
Ainu olmadığına dair bir başka kanıt da pasajın sonunda yine kendini gösteriyor.
“Karanlıklar Efendisi Dışarı’dan gelmeden önceki zamanları”
Burada Dışarı kelimesi çok önemli. Tom, Ainur’un oluştuğu, Dünya yaratılmadan önce yaşadığı yeri “Dışarısı” olarak tanımlıyor. Yani geldikleri yeri aslında bilmiyor. Oradan gelmediği için de orası ona göre “Dışarı”.
Tom, Ağaçsakal İlişkisi
Bir diğer konu ise Tom Bombadil ve Ağaçsakal ilişkisi. Hem Ağaçsakal he de Tom için en yaşlı deniliyor farklı zamanlarda. Ağaçsakal 3. Çağ’da Orta Dünya’da yaşayan en yaşlı canlı. Fakat Tom Bombadil Ulu Müzik sırasında oluştuğu için, Dünya ile birlikte var olduğundan, diğer oluşmuş canlılar gibi bir canlı sayılamayacağından her iki durum da doğru olmuş oluyor.
Tom Bombadil’in Ulu Müzik sırasında oluşmuş bir varlık olduğuna dair bir başka kanıt olarak, Tom Bombadil’in sürekli şarkı söylemesini, neşeli olmasını da gösterebiliriz. Hatta Yüzük’ten etkilenmemesini de buna bağlayabiliriz. Çünkü dünya ile bir olan bir varlık olduğundan diğer canlılar gibi güç arzusu, hırs gibi duygular yok Tom’da.
Tom, Ungoliant İlişkisi
Son olarak, Ungoliant’tan da bahsetmemiz gerekiyor. O da ne olduğu belli olmayan, sıra dışı bir varlık. Melkor’un bile baş edemediği, Orta Dünya’daki her şeyi görebilen Manwe’nin, ağlarını ve ağlarıyla gizlediği şeyleri göremediği garip bir varlık. Biz Ungoliant’ın da tıpkı Tom gibi Ulu Müzik sırasında oluştuğunu düşünüyoruz. Ama tek bir farkla. Ungoliant, Ulu Müzik’in çarpıtılması sırasında oluşuyor. Tom ve Ungoliant düşündüğümüz zaman birbirlerinin tam zıttı zaten. Biri erkek, biri dişi. Tom kendi bölgesi dışında hiçbir şeyle ilgilenmeyen, hiçbir şekilde güç arzusu, kibir gibi duyguları olmayan bir varlıkken; Ungoliant dünyadaki her şeye açlık duyan, her şeyi yemek isteyen bir varlık.
Sonuç olarak Tom Bombadil’in Ulu Müzik sırasında Dünya ile birlikte oluşan, bu nedenle doğaya hükmetme gücü olan bir varlık olma ihtimali çok yüksek.
Tom Bombadil kimdir? Sorusuna cevap bulmaya çalıştık. Sizce Tom Bombadil kimdir? Orta Dünya’daki gerçek rolü nedir? Yorumlarda bizimle paylaşın.
Eğer Orta Dünya hayranıysanız, bizi Twitter, Instagram ve Facebook üzerinden takip etmeyi unutmayın!
Yüzüklerin Efendisi dizisiyle ilgili son haberleri takip etmek için portalımıza, Orta Dünya ile ilgili tartışmalara katılmak için de forumumuza mutlaka bir göz atın.
bence tom bombadil bi ainu veya tolkienın kendısi ve altınyemişde karısı
Tom bombadil in bu sözleri:“Ben neyim biliyor musun, en yaşlı olanım. Lafıma mim koyun dostlarım: Tom, nehir ile ağaçlar henüz yokken buradaydı; Tom ilk yağmur damlasıyla ilk meşe palamudunu hatırlıyor. O Büyük Ahali’den önce patikalar açtı ve Küçük Ahali’nin gelişini gördü. O, Krallardan, mezarlardan ve Höyüklü Kişiler’den önce de buradaydı. Denizler eğrilmeden elfler batıya geçtiklerinde, Tom çoktan burada vardı. Yıldızlar altındaki karanlığı, korkunun bilinmediği zamanları gördü o Karanlıklar Efendisi Dışarı’dan gelmeden önceki zamanları.”
ben şunu çıkartıyorum manwe nin yeryüzüne yansıması gibi çünkü patikalar açtı gibi sözler onun bir ainur olduğunu gösteriyor. Yani önwe den başka kim olabilir bu sözlerin üzerine çünkü yeeyüzünde ilk olan şeyse manwe den başkası olamaz.
Tom doğa olmalı sınırları içerisinde herşeye gücü yeten doğa gibi nefes alan arada hiddetlenen ama her zaman yaşama azmini ve sevincini kaybetmeyen biri. Belki de ardanın ruhudur. Doğa da öyle üzerinde kim ölmüş kim doğmuş pek umursamaz vay yüzükmüş melkormuş umrunda olmaz yalnız kendisine sığınanları korur saldıranlarıda savuşturur. Nasıl bir insan doğaya sığındığında onun karnını doyuruyor ve koruyorsa zarar verdiğinde türlü musibetlerle onlara ders vermesini biliyor tıpkı onun gibi. Zaten altınyemiş te diyor tom o dur diye sen karşında ne görmek istiyorsan tom o dur.
Düşman yada dost
Tom bombadili anlatan bir kitap varmı ? hep bu adamı detaylara kadar öğrenmek istemişimdir
Beren ile Luthien kitabında (ithaki yayınları 32. sayfada) yazar fay, fairy, peri kelimelerini açıkadığı kısımda şöyle anlatıyor:
“…Öykülerin birçok yerinde “fay’lerin ve Eldar’ın irfanı” ndan ve “orman ve vadi fay’leri” nden söz edilir. Belki de en çok dikkat çeken pasaj “Valar’ın Zuhuru Öyküsü” ndeki şu aşağıdaki pasajdır:
Aralarında, ağaçların, koruların, vadilerin, ormanların, dağ yamaçlarının ruhları da dolanıyordu ya da sabahları çimenler arasında şarkı söyleyen, akşamları dimdik duran ekinler içinde mırıldanan büyük bir kalabalık. Bunlara (çayırların, ormanların, vadilerin, dağların fay’leri) Nermir, Tavari, Nandini ve Orossi, fay, peri, leprikon ve hatta daha neler neler derler çünkü bunların sayısı pek çoktur; ama yine de bunları Elflerle karıştırmamak lazım gelir çünkü onlar doğmadan önce doğmuşlar, en yaşlıdan daha yaşlıdırlar ve dünyadan değildirler.”
Yüzüklerin efendisinde Bombadilin kendini tarifine birebir uyuyor.
Bu bilgiden de anlaşılacağı üzeri Bombadil bunlardan biri. Hatta çift olarak sadece Nandini ve Orossi den bahsedildiği için nandini ve orossi bence onlar.