İllüstratör Alan Lee’nin Beren ile Luthien Hakkındaki Röportajı

Christopher Tolkien tarafından derlenerek yayımlanan J.R.R. Tolkien’in son kitabı Beren ile Luthien geçtiğimiz günlerde İthaki Yayınları’nın çevirisiyle Türkiye’de de raflarda yerini aldı. Tolkien illüstratörü olarak bilinen iki isimden biri olan Alan Lee‘nin çizimleriyle yayımlanan kitap Türkiye’de Tolkien hayranları tarafından büyük ilgiyle karşılandı.

İtalyan gazetesi Libero‘dan Oronzo Cilli‘nin Alan Lee ile yaptığı röportajı, İthaki Yayınları editörlerinden Ömer Ezer OrtaDunya.com için çevirdi.

J.R.R. Tolkien’in bir eseri için daha illüstrasyonlar yapmak nasıl bir his?

Hobbit filmlerinde altı yıl çalıştıktan sonra yeniden kitap illüstrasyonuna dönebilmek mükemmel. O da büyüleyici ve keyifli bir deneyimdi ama Tolkien’in kendi kelimeleri üzerine tekrar dönmek daha keyifli – kendi stüdyoma da.

Tolkien’in yazdığı tüm eserler arasında “Beren ile Luthien”in –ona ilham veren koşulları da düşününce– yazarın hayatıyla en bağlantılı metin olduğu şüphesiz. Alan Lee’nin yaklaşımı okurlara bunu nasıl iletecek?

Tolkien’in Birinci Dünya Savaşı deneyimleri ve ilişkileri bizim öyküye bakış açımıza bir dokunaklılık katıyor ama bunu illüstrasyonlara yansıtmanın doğru olmayacağını düşünüyorum. Eğer onun yazdıklarının arka planıyla ilgili daha çok okursak bu çağrışımları görebiliriz fakat önemli olan yazarı hikâyeye uydurmaya çalışmak yerine onun arkasında bıraktığı metin üzerine çalışmak.

2007’de sizin illüstrasyonlarınızla Hurin’in Çocukları yayımlanmıştı, şimdi de Beren ile Luthien yayımlanıyor. Bu iki iş arasında –eğer varsa tabii– resimleme süreci düşünülürse ne gibi farklar var?

Bu iki kitap arasındaki asıl fark, Beren ile Luthien’in farklı şekillerde ve farklı zamanlarda yazılmış bir sürü versiyonunun olması – Tolkien’le o kadar bağlantılı bir hikâye ki sürekli ona geri dönmüş. Christopher Tolkien hikâyeyi tüm versiyonların bir koleksiyonu olarak sunmaya karar verdi, bu sayede onu çok katmanlı bir şekilde okuyabiliyoruz, bu da hikâyenin yaratılışını hikâyenin kendisi kadar ilgi çekici yapıyor.

Kapakla ilgili bize ne söyleyebilirsiniz?

Birçok yerde Beren ile Luthien’e yardım eden devasa ve sadık Huan’ı kapağa koymak istedim.

Beren ile Luthien’deki görseller arasında sizin için en mühimi hangisi? Sizin fikrinize göre, tüm çalışmanın bir simgesi olarak hangisini seçebiliriz?

Luthien’in Morgoth’un salonunda dans ettiği ve balroglarla orkları büyülediği resmi seviyorum. Onu en güçlü haliyle resmediyor ve hikâyede oynadığı o aktif rolü simgeliyor. Luthien, kahramanının macerasını tamamlamasını bekleyen etkisiz bir prenses olmaktan çok uzak, yolculuğun her adımına müdahil oluyor.

Christopher Tolkien, bizimle paylaşmak isteyebileceğiniz herhangi bir yorumda bulundu mu?

Hikâye Tolkien ve onun ailesi için çok önemli bir hikâye olduğundan Christopher’ın illüstrasyonların hikâyeyi ele alış biçiminden ve hangi sahnelerin tasvir edileceğinden tamamen hoşnut olduğundan emin olmak istedik. Kabataslakları ona yolladık ve onun geri dönüşlerini memnuniyetle karşıladık. Tolkien’in yaratımını tamamen anlayabilecek ve kavrayabilecek başkası yoktur – o hikâyeler ilk kez anlatıldığında Christopher oradaydı.

J.R.R Tolkien’in henüz resmetmediğiniz ama resmetmek istediğiniz bir eseri var mı?

İlk çağ hikâyelerinden daha çok resmetmek isterim – muazzam ve gizemli hikâyeler onlar.

Beren ile Luthien’in yayımlanmasıyla ilgili okurları heyecanlandıran şeylerden birisi de sizin muhteşem çizimlerinizin, her zamanki gibi, kitabın eşsiz bir kitap olmasına yaptığı önemli katkı.  Sanatınız kitapların verdiği duyguyu yeniden yaratmayı her daim başarıyor, filmlerin başarısından önce de böyleydi. Milyonlarca okurun sizin sanatınız aracılığıyla Orta Dünya’yı göreceğini bilerek Profesör Tolkien’in eserlerini resimleme sorumluluğunu almak sizin için ne ifade ediyor?

Bu kadar uzun süredir J.R.R. Tolkien’in eserleriyle içli dışlı olmak benim için bir ayrıcalık – ve bu kadar zaman sonra bile derinlerine ancak girebiliyormuşum gibi geliyor. Umarım bu illüstrasyonlar okuma zevklerini artırmıştır. Bir sürü insanın illüstrasyon olmadan, sadece metini okumak istediğinin farkındayım ve bazıları da resimlerin daha canlı ve dinamik olmasını istiyorlardır ama ben her zaman okur ile metin arasına girmeden okurların Orta Dünya’yı biraz daha gerçek hissetmelerini sağlamaya çalıştım.

(Röportaj çevirisi için Ömer Ezer’e teşekkürlerimizi sunuyoruz.)

Eğer Orta Dünya hayranıysanız, bizi Twitter, Instagram ve Facebook üzerinden takip etmeyi unutmayın!

YouTube ve Twitch kanallarımıza da bekleriz.