Kara Numenorlular
Kara Numenorlular, aslında gelmiş geçmiş en kudretli insan krallığı olan ve İkinci Çağ’ın sonuna doğru, Eru tarafından yıkılan Numenor krallığından hayatta kalanlar arasındandır.
İkinci Çağ boyunca güçleri ve bilgileri gittikçe büyüyen Numenorlular, mutluluklarına -ve doğal olarak da güçlerine- ölüm tarafından koyulan sınırlardan gittikçe rahatsız olmaya başladılar ve nedenini sorgulamaya başladılar.
Ama ölüm korkusu gittikçe daha da kararak üzerlerine çöküyordu ve yapabildikleri kadar onu engellemeye uğraştılar; bilgeleri durup dinlenmeden yaşamı geri kazanmanın sırrını keşfetmeye ya da en azından İnsanoğlu’nun ömrünü uzatmaya çalışırken ölüleri için büyük binalar inşa etmeye başladılar.
Güç Yüzüklerine Dair – “Akallabêth”
“İnsanların Laneti” olarak bilinen bu ölümden kaçınma isteği yüzünden Numenorluların birçoğu, fiziksel olarak benzedikleri ancak ölümsüz olan Eldar’ı kıskanmaya başladı. Eldar ise her daim onlara ölümün Tek Tanrı Ilúvatar’ın insanlara bir hediyesi olduğunu ve O’nun iradesinin reddedilemeyeceğini anlatmaya çalıştılar.
Yine de İkinci Çağın 2221’inci yılında, Tar-Ancalimon Numenor Kralı olunca:
…; onun döneminde Numenor halkı bölünmeye başladı. Bir tarafta Kral’ın İnsanları denilen büyük bir grup vardı, kibirliydiler, Eldar ve Valar’a yabancılaşmışlardı.
Güç Yüzüklerine Dair – “Akallabêth”
Kral’ın İnsanları, zamanla Sauron’un yozlaştırmalarına karşı zayıflamaya başladılar:
… [Sauron] doğal olarak Tek Yüzük’e sahipti ve yakın zamanda tüm Numenorluların zihinlerini ve iradelerini kontrol etmeye başladı.
The Letters of J.R.R. Tolkien, No. 211
Zamanla, Numenor’un son yıllarındaki güçlü ve yaşlı kralı Ar-Pharazôn, yaşlanmış olmaktan korkmaya başladı (The Letters of J.R.R. Tolkien, No. 156) ve Sauron tarafından, Ilúvatar’ın aslında Valar tarafından uydurulmuş bir yalan olduğu konusunda kandırıldı:
Böylece Kral Ar-Pharazôn, önce gizlice, kısa süre sonra da halkının gözleri önünde açıkça Karanlığa ve Efendi Melkor’a tapınmaya başladı; …
Güç Yüzüklerine Dair – “Akallabêth”
Numenor içerisinde bir çoğu kısa sürede onu takip etti ve bu din hızla okyanusu da aşıp, Orta-Dünya’daki Numenor kolonileri arasında da yayılmaya başladı.
Numenor’lu İnsanlar, Büyük Toprakların denize yakın yerlerine ve kıyılara yayılıp yerleşmişlerdi fakat genellikle kötü yola ve gaflete düştüler. Birçoğu Karanlık’a ve kara sanatlara gönül verdi; …
Yüzüklerin Efendisi: İki Kule – “Batı’daki Pencere”
Bu “kara sanatlar” ve “gaflet” tahminen sonraları Kara Numenorlular olarak bilinen kültürün ilk karakteristikleridir,
Çünkü Sauron’nun ülkelerindeki konukluğu döneminde halkın hemen hemen tamamının yürekleri karanlığa dönmüştü. Böylece o günlerde doğuya yelken açan, kaleler kurarak doğuya yerleşenler onun iradesine boyun eğmeye zaten hazırdı.
Güç Yüzüklerine Dair – “Güç Yüzükleri’ne ve Üçüncü Çağ’a Dair”
Melkor’a ve Karanlık’a yapılan tapınma, bu inanışın taraftarları ile “Sadık” Numenorlular (Elendili, Ilúvatar’a olan inançlarını koruyanlar, ancak onlar küçük bir azınlıktı) arasındaki son ve geri döndürülemez bölünmeyi gerçekleştirdi.
“Düşüşün” yüzyıllarca sonrasında bile bazı “Kral’ın-Adamları”, kendi sürgün-diyarlarının, en kuzeyindeki ve en ünlüsü haline gelen Umbar Limanı’nı tutmayı başardılar, gerçi;
Onlar, Gil-Galad’ın gücü yüzünden, çok uzaklardaki güney diyarına yerleşen kaçaklardı, kudretli ve kötü efendilerdi;…
Güç Yüzüklerine Dair – “Güç Yüzükleri’ne ve Üçüncü Çağ’a Dair”
Eldar’ı kıskanmayan ve Ilúvatar’a olan inançlarını hep koruyan bu az sayıdaki Numenorluların çoğu, diyarlarının yıkımından da sağ kurtuldu ve Umbar’ın da kuzeyinde kendilerine ait sürgün-diyarları kurdular, zaman içinde;
… bu limana sadece Numenor sadıkları gelecekti, bu yüzden bölgenin kıyılarına yerleşmiş olan halkın neredeyse tamamı Elf Dostları’ydı ve Elendil’i seviyordu…
Güç Yüzüklerine Dair – “Güç Yüzükleri’ne ve Üçüncü Çağ’a Dair”
Gondor ve Arnor’un kuruluşundan sonra kendi kendilerine “Sadık” Numenorlular güneylerindeki karşıtlarını dönek olarak gördüler ve onlara;
… Kara Numenorlular denilen soydan gelen bir hain olduğu söylenir; bunlar evlerini Sauron’nun hakimiyeti zamanlarında Orta Dünya’da kurmuşlar, şeytani bilginin sevdalısı olduklarından ona tapınmışlardı.
Yüzüklerin Efendisi: Kral’ın Dönüşü – “Kara Kapı Açılıyor”
Kara Numenorlular da “Sadıklar” ve onların soyundan gelenler hakkında benzer şekilde kötü düşüncelere sahiptiler;
… Gondor’a olan nefretlerini azalmadan miras aldılar.
Lord of the Rings: The Return of the King, “Appendix A, Annals of the Kings and Rulers: Gondor and the Heirs of Anárion”
Bilinen eski Kara Numenorlu Efendiler’inin isimleri İkinci Çağ’ın sonlarında karşımıza çıkar: Herumor ve Fuinur. Tıpkı bütün Kara Numenorlular ve onlardan önce de Kral’ın Adamları gibi, Herumor ve Fuinur de diğer insan soyları, kendilerinden aşağıdaki ırklar üzerinde hüküm istediler ve Haradrim, Umbar’ın komşusu olan halk, arasında büyük bir güce yükseldiler. Yazgıları hakkında fazla bilgi yoktur ancak, İnsanların ve Elflerin Son İttifakı’nda, Sauron’un yenilgisini paylaştılar.
Kara Numenorluların yönetim şekli kuşkusuz tiranlıktı, ancak ,en azından Umbar tarafında, duumvirasi [yöntimin iki kişinin elinde olduğu yönetim biçimi] tarzına yönelik çeşitli gelenekler de vardı keza Umbar efendileri genelde ikişerli olarak anılırlardı; örneğin Herumor/Fuinur muhtemelen Umbar’ın efendileriydi, tıpkı sonraları Angamaite/Sangahyando’nun oldukları gibi. Ancak hangi yönetim biçimini kullanmış olurlarsa olsunlar, Kara Numenorlular asla başarılı bir şekilde yönetemediler.
…; kimi tamamen aylaklığa ve rahata düştü, kimi sonunda bu zayıflık anlarında vahşi insanlar tarafından ele geçirilinceye kadar kendi aralarında savaştı.
Yüzüklerin Efendisi: İki Kule – “Batı’daki Pencere”
Son İttifak zaferi, Kara Numenorlular’ın çöküşünü başlattı ve ırksal üstünlüklerine son verdi;
Sauron’nun düşüşünden sonra ırkları hızla tükenmeye başladı veya Orta-Dünya insanlarıyla birleştiler…
Lord of the Rings: The Return of the King, “Appendix A, Annals of the Kings and Rulers: Gondor and the Heirs of Anárion”
Gene de, Numenor’un çöküşünün bin yıl ardından bile, en azından bir Kara Numenorlu seçkini, Haradwaith üzerinde büyük bir etkiye sahip olarak, Umbar’da sağ kalmayı başardı. Örneğin, ana topraklarından sürülmelerinin yüz yıl sonrasında, Üçüncü Çağın 1015’inci yılında;
… Umbar’dan sürülmüş efendiler tarafından yönetilen Harad insanları, o kaleye karşı büyük bir güçle saldırdılar…
Lord of the Rings: The Return of the King, “Appendix A, Annals of the Kings and Rulers: Gondor and the Heirs of Anárion”
Kara Numenorlular, Ortak Lisan’ı (Westron) kullanmadılar ancak muhtemelen eski dilleri olan Adûnaic’in bir lehçesini kullanarak onu muhafaza ettiler. (“Sauron Defeated” adlı kitabın, “The Notion Club Papers” isimli bölümünde, Arundel Lowdham eski Adûnaic’in iki versiyonundan bahsetmektedir. Bunlardan biri, Ortak Lisan olmalı, diğeri ise Kara Numenorluların dili. (Kara Adûnaic?)
Kara Numenorlular, 1050 yılında Ciryaher tarafından yenilmelerinin ardından tarih kayıtlarından silinmişlerdir ancak bir çeşit topluluk tarih boyunca sağ kalmış olmalı. Keza Morannon [Kara Kapı] önünde Kral Elessar [Aragorn] ve ordusuyla dalga geçen Sauron’un Ağzı bir Kara Numenorlu ve “dönek” (muhtemelen o zamanın Özgür Irklarının, o soydan gelen bütün halka verdiği isim) olarak tasvir edilir.
Bir söyleşide Tolkien Kraliçe Berúthiel’i (Gondor Kralı Tarannon Falastur’un hanımı) “bir Kara Numenorlu” olarak tanılamıştır. Bu aşksız bir birleşmeydi ve tahminen politik bir anlaşmaydı: bu tip anlaşmalar, o zamanlarda daha Gondor-sever Kara Numenorlular olduğunu ve daha sonrasında da Sauron’un Ağzı’nın varlığını açıklayabilir.
Varlıkları Numenor’un düşününün bin yıl ardında olsa da Yüzüktayfları’ndan üçü, en güçlü Kara Numenorlular arasında sayılabilir: onlar güce veya bilgiye duydukları ihtiras sonucunda, Sauron’a hizmet edip onun iradesinin kölesi oldular.
Kaynakça
1) Yüzüklerin Efendisi Yüzük Kardeşliği; Metis Yayınları
2) Yüzüklerin Efendisi İki Kule; Metis Yayınları
3) Yüzüklerin Efendisi Kralın Dönüşü; Metis Yayınları
4) Silmarillion; İthaki Yayınları
5) Bitmemiş Öyküler; İthaki Yayınları
Eğer Orta Dünya hayranıysanız, bizi Twitter, Instagram ve Facebook üzerinden takip etmeyi unutmayın!
Yüzüklerin Efendisi dizisiyle ilgili son haberleri takip etmek için portalımıza, Orta Dünya ile ilgili tartışmalara katılmak için de forumumuza mutlaka bir göz atın.