Saruman Neden İhanet Etti?

Saruman Neden İhanet Etti?

Orta Dünya’nın özgür halklarına rehberlik etmesi için gönderilen Saruman neden kötülüğe döndü? Saruman neden ihanet etti? Orta Dünya’ya ilk geldiğinde de kötü müdür yoksa sonradan mı kötü olur? Kötülüğe dönmesinde nelerin etkisi vardır? Gandalf’ı neden kıskanır? Ve bu kıskançlığın kötülüğe dönmesinde bir etkisi var mıdır?

Saruman Kimdir?

Saruman, yani Valinor’da bilinen ismiyle Curumo, Demirci Aulë’nin Maia’sıdır. Karanlıklar Efendisi Sauron’la mücadele etmek ve özgür halkları örgütlemek için Orta Dünya’ya gönderilen ve 5 büyücüden oluşan Istari’nin lideridir.

Saruman, Orta Dünya’ya ilk geldiğinde kendisine verilen görevi yerine getirir ve iyilik için mücadele eder. Mavi Büyücüler, yani Alatar ve Pallando ile beraber Doğu’ya gider. Yaklaşık 1500 yıl boyunca orada çalışmalarını sürdürür. Sauron’un Dol Guldur’da yeniden güç toplamaya başladığı zamanlarda ise Batı’ya geri döner.

Bu dönemde Saruman, yıllarını Minas Tirith arşivlerini inceleyerek geçirir. Isengard’ın kulesi Orthanc’ta hâlâ bir palantír’in bulunduğu bilgisini bu sırada öğrendiği düşünülür. Saruman Isengard’a yerleşmeyi ve Gondor adına Batı’nın savunmasına önderlik etmeyi teklif eder. Bu teklif Gondor Vekilharcı Beren ve Rohan Kralı Fréaláf tarafından hoş karşılanır. Orthanc’ın anahtarları Saruman’a verilir. Burada 7 palantír’den biri olan Orthanc-taşı’nı bulan Saruman, bu bilgiyi Ak Divan dahil herkesten saklar.

Saruman ve Güç Yüzükleri İlmi

Doğu’da ve Minas Tirith’te yaptığı çalışmalardan sonra, Güç Yüzükleri ilmine kendini kaptırır. Yüzüklerin nasıl yapıldıklarına ve geçmişlerine merak salar. Özellikle Doğu’da geçirdiği zaman diliminde Sauron’un yöntemleri hakkında çok fazla şey öğrenir. Öğrendiği şeyler onda hayranlık uyandırır. Ancak bu tarz yöntemleri incelemek son derece tehlikeli ve yürek karartan eylemlerdir. Böylece Saruman, Sauron’un Tek Yüzük’ünü kıskanmaya ve arzulamaya başlar.

Ak Divan’ın Toplanması ve Dol Guldur Saldırısı

3. Çağ’ın 2851 yılında, Ak Divan toplanır ve Gandalf, Dol Guldur’daki kötücül varlığın Sauron olduğunu söyler ve oraya müdahalede bulunma çağrısı yapar. Öte yandan Tek Yüzük’ü aramakta olan Saruman, Sauron’un bu arayışında kendine faydasının dokunacağına inanır. Sauron’un gücü artınca Tek Yüzük’ün kendini ortaya çıkaracağını düşünür ve Sauron’dan önce Tek Yüzük’ü ele geçirmeyi planlar. Bu stratejiyi göz önünde bulunduran Saruman, Gandalf’ın müdahale teklifini reddeder.

Bundan 90 yıl kadar sonra, 3. Çağ’ın 2941 yılında, Sauron’un Tek Yüzük’ün olası konumu hakkında beklediğinden daha fazla bilgiye sahip olduğunu keşfeder. Sauron’a engel olmak için Dol Guldur’a yapılacak bir saldırıya razı olur ve Ak Divan Sauron’u Mordor’a sürer.

3. Çağ’ın 2953 yılında Ak Divan bir kez daha toplanıp, Güç Yüzüklerini tartışmaya başladığında ise, Tek Yüzük’ün Büyük Deniz Belegaer’de sonsuza dek kaybolduğunu, Sauron’un asla geri dönemeyeceğini söyler ve Ak Divan’ın endişelerini yatıştırır.

Sauron ve Saruman (Palantir ile iletişim ve yozlaşma)

Bu esnada gücünü toplayan Sauron, Mordor’daki varlığını açığa vurur. Hizmetkarlarının Minas Ithil’de ele geçirdiği Ithil-taşı’nı kullanarak Saruman ile temas kurar. Saruman, palantír aracılığıyla Sauron’un egemenliğine girer ve iradesinin bir hizmetkarı olur. Böylece 3. Çağ’ın 3000 yılı civarında yozlaşması tamamlanır.

Yeni efendisinden öğrendiği ve eskinin Eregion’undan edindiği kayıp bilgileri kullanarak Sauron’u taklit etmeye çalışan Saruman, kendi yüzüğünü yapar. Ancak bu yüzük daha zayıf bir yüzüktür.
Asıl niyetini Ak Divan’dan gizlediği gibi, Sauron’dan da gizler. Tek Yüzük’ü kendisi için almayı amaçlasa da en kötü senaryoda dahi galip gelmiş Sauron’un bir hizmetkarı olarak kazanan tarafta yer alacağını düşünür.

Böylece, Isengard’ta Uruk-hai’lerden oluşan kendi ordusunu kurmaya başlar ve Yüzük Savaşı’nda kötü tarafta yer alır.

Saruman Gandalf’ı Kıskanıyor Mu?

Saruman’ın kötülüğe dönmesinin özünde Gandalf’a karşı duyduğu kıskançlık ve son derece kibirli tabiatı vardır.

Gandalf’la olan çekişmesi, Istari üyelerinin seçildiği toplantıya kadar uzanır. Saruman, bu toplantıya Aulë tarafından gönderilir ve bu görevin ilk gönüllüsü olur. Büyücülerin seçimi sırasında Valar’ın Kralı Manwë Gandalf’ı önerir. Gandalf ise, bu görev için uygun olmadığını, becerilerinin Sauron’a karşı yeterli gelmeyeceğini ve Sauron’dan korktuğunu söyler. Manwë ise tam da bu sebepten bu görev için uygun kişi olduğunu ve üçüncü olarak kendisini seçtiğini söyler. Manwë’nin eşi Varda ise “üçüncü değil.” şeklinde bir ifade kullanır. Bu ifade, Saruman’ın aklında hep yer eder. Varda’nın gözünde Gandalf’ın birinci Istar olma ihtimali, Saruman için kabul edilemez bir şeydir. Ve bu durum, Gandalf’a olan kıskançlığının tohumunu atar.

Orta Dünya’ya vardıklarında ise, Gemi yapımcısı Círdan, Gandalf’ı ilk gördüğünde büyücüler arasında en kudretli ruhun ve en yüksek zekanın ona ait olduğunu anlar. Bu nedenle ona, Üç Elf Yüzüğünden biri olan Narya’yı emanet eder. Bu durumdan daha sonraları haberdar olan Saruman’ın Gandalf’a olan kıskançlığı ve öfkesi iyice artar.

3. Çağ’ın 2463 yılında, Ak Divan kurulduğunda, Galadriel Divan’a Gandalf’ın liderlik etmesini ister. Fakat Gandalf sabit bir yerde kalma fikrini benimsemediğinden bu teklifi reddeder. Bu yüzden, Doğu’da geçirdiği uzun yıllarda Sauron’u ve Sauron’un yöntemlerini araştıran Saruman Ak Divan’ın lideri olur. Yine de ilk başta Gandalf’ın önerilmiş olması gururuna dokunur ve onu hiddetlendirir.

Gandalf’ı kıskanmakla beraber ona karşı nefret ve korku duyar. Pek açığa vurmasa da Gandalf’ın, kendisinden daha güçlü olduğunu ve Orta Dünya halkları üzerinde daha fazla etkisi olduğunu hisseder. Bu yüzden, Gandalf’ın her yaptığına karışır, her söylediğine itiraz eder ve onu kötü göstermeye çalışır.

Saruman’ın Shire ve Hobbitlerle İlgilenmesi

Bununla beraber, Gandalf’ın her yaptığını da takip etmeye başlar. Hobbitlere olan ilgisini görünce, Saruman da hobbitler ve Shire ile ilgilenmeye başlar. Normalde hiçbir şekilde ilgisini çekmeyecek bu tuhaf halk, sırf Gandalf onlarla ilgileniyor diye Saruman’ın da dikkatini çeker. Gandalf’ın Hobbit’lere duyduğu ilginin sebebini çözemez fakat yine de altında bir sebep aramaya devam eder. Durduk yere, ortada bir sebep yokken, bu önemsiz halkla bu kadar ilgilenmek, Saruman’a göre normal değildir. Bu nedenle kendisi de gizli gizli Shire’a gitmeye başlar. Shire ve burada yaşayan halk hakkında detaylı bilgiler edinir, notlar alır. Bir süre sonra, bu gezilerin ona bir şey kazandırmayacağını düşünür ve Gandalf’ın bu ziyaretlerden haberi olmaması için gitmeyi bırakır. Ancak yine de casuslarını yollamaya devam eder.

Oysa Gandalf, Saruman’ın ziyaretlerinden çok uzun zamandır haberdardır ve bunların ne amaçla yapıldığını tahmin eder. Bunun Saruman’ın sayısız sırrı içinde en zararsızı olduğunu düşünür ve gülüp geçer.

Saruman’ın Pipo Otuna İlgisi

Saruman, Gandalf’ın içtiği pipo otuyla da Divan toplantılarında dalga geçer. Ama daha sonra gizli gizli kendisi de dener ve müptelası olur. Shire’dan sürekli pipo otu temin etmeye başlar. Fakat bunu Gandalf’ın duymaması için elinden geleni yapar. Dalga geçtiği bir mevzuda Gandalf’ı taklit ettiğinin ve bunu gizli gizli yaptığının açığa çıkmasını istemez.

Bu Divan toplantılardan birinde Gandalf, Saruman’ın yalan yanlış konuşmalarına ve pipo otuyla dalga geçmesine tepki olarak, piposundan halkalar şeklinde dumanlar çıkarır ve eliyle uzanıp onları kavrayacakmış gibi yapar. Ancak dumanlar o dokunmadan kaybolur. Gandalf’ın bu hareketiyle Saruman paranoyaya kapılır. Gandalf’ın havaya üflediği duman halkalarıyla güç yüzüklerini ima ettiğini düşünür. Bu hareketin Hobbitlerle bir bağı bulunup bulunmadığını çözmek ister. Ancak bu yalnızca bir paranoyadır, çünkü o tarihlerde Tek Yüzük hala Gollum’dadır ve henüz Shire’a gelmemiştir.

Çok sonraları Gollum’un Yüzüğü’nün bir Buçukluk tarafından ele geçirildiğini öğrenince, Gandalf’ın en başından beri bunu bildiği sonucuna varır. Saruman’ı en çok sarsan da bu olur. Çünkü Yüzüklerle ilgili her şeyi özel ilgi alanı olarak görmeye alıştırır kendini. Gandalf’ın ona olan güvensizliği Saruman’ın öfkesini daha da kamçılar.

Saruman’ın Gandalf’a karşı duyduğu bunca kin, zamanla onu mağlup etme hırsına dönüşür. Bu durum da düşünce olarak Sauron’a iyice yaklaşmasına sebep olur.

Saruman’ın Kibri

Saruman’ın gururu, öfkesi, kıskançlığı, korkusu ve nefreti öyle bir boyuta gelmiştir ki, mağlup olduğunda bile, teslim olmayı ve affedilme teklifini, sırf bu teklif Gandalf’tan geliyor diye kabul etmez ve asası ile Orthanc’ın Anahtarlarını vermez.

Saruman’ın dönüşümünü daha iyi anlamak için, kişiliğini de iyi analiz etmek gerekir. Saruman, son derece kibirli ve güce düşkün biridir. Gandalf ve Sauron dışında, Orta Dünya’daki herkesin yönetilmesi gereken zayıf ve aptal varlıklar olduğunu düşünür.

Hatta kendi soydaşı Boz Radagast’ı bile aptal ve saf olarak nitelendirir. Radagast onun gözünde gereksiz birisidir ve Yüzük Savaşı’nın başladığı dönemdeki tek vasfı, Gandalf’ın kendisine gelmesini sağlamasıdır.

Saruman’ın kibrinin kökeninde bir şeyler üretmenin olduğu düşünülür. Bir şeyler üretmek zamanla üreten kişilerin kendilerini diğer varlıklardan daha üstün görmelerine neden olabilir. Saruman, Demirci Vala Aulë’nin yanında çalışmış diğer tüm Maia ve Elfler gibi, demircilik ve zanaat konusunda kendini geliştirmiştir. Sauron da Saruman gibi Aulë’nin Maia’larından biridir ve o da benzer karakteristik özellikler sonucu kötülüğe döner. Her ikisi de kendilerini daha üstün görür ve Orta Dünya’daki halklar üzerinde hüküm sürmek isterler.

Saruman’ın Zaafı

Tüm bu sebepler, birbirinden ayrı ayrı değil, bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Saruman bir anda kötü tarafa geçmemiştir. Kibirli ve güce düşkün yapısı, kendini herkesten üstün görmesi onun en büyük zaafı olur. Doğu’ya yaptığı yolculukla başlayan süreçte, kötü tarafa geçmesine neden olan pek çok tercih yapar ve en nihayetinde, Saruman kendisine verilen görevi hiçe sayıp kötülüğe dönerek, Orta Dünya tarihindeki en büyük ihanetlerden birini yaşatır. Orta Dünya halklarını en çok ihtiyaç duydukları anda yalnız bırakır.

Eğer Orta Dünya hayranıysanız, bizi Twitter, Instagram ve Facebook üzerinden takip etmeyi unutmayın!

YouTube ve Twitch kanallarımıza da bekleriz.