Evren Ne Kadar Büyük?

“Eğer evreni Dünya diye düşünürsek, Güneş bu ölçekte bir hidrojen atomunun 1/15 ‘i kadar yer kaplardı. Güneş Sistemimiz ise bir kum tanesinden büyük olmazdı.”

Evren ne kadar büyük?

Gerçekten büyük bir evrende yaşıyoruz ve bu sefer size Dünya’nın evrendeki konumunu anlatmaya çalışacağım. Bir sürü astronomik sayılar vermek yerine bunu resimlerle daha iyi anlatabilirim diye düşünüyorum. Sizce evren ne kadar büyük ? Evrende büyüklük kıyaslamaları…

Gezegen, yıldız, galaksi kıyaslamalarına geçmeden önce tam olarak şu anı düşünün. Sevdiğiniz, sevmediğiniz herkesi, yaşadığınız,yaşayamadığınız ve yaşayacağınız tüm zaman dilimlerini, tanıdığınız,tanıyacağınız ve hatta tanıyamadığınız kişileri, gördüğünüz, göreceğiniz, göremediğiniz, kaybolduğunuz tüm mekanları… Dünya ne kadar büyük değil mi ? Peki Dünya’da ne kadar yer kaplıyoruz? Sorunun daha doğrusu “Dünya olarak evrende ne kadar yer kaplıyoruz ?” şeklinde sanırım.

Türkiye ,Dünya üzerinde ne kadar yer kaplıyor? Eminim gördüğünüz her Dünya haritasında Türkiye’yi aradınız. Sanki kaybolacakmış gibi. İlk resimde Türkiye’yi göremiyorsunuz, evet ikincide de. Üçüncüde zor biraz. O uzun süren otobüs yolculuklarımızda gidip geldiğimiz yerler bu kadar küçük bir yer kaplıyor aslında Dünya üzerinde.

Dünya’daki yerimize baktığımıza göre en yakınımıza,uydumuz Ay’a gidelim. Sizce Dünya ile Ay arasındaki mesafe ne kadardır? Belki duymuşsunuzdur bir yerlerde, Dünya ile Ay arasındaki mesafe üretilen en hızlı uçakla bile 5 gün sürüyor diye. Kafanızda mesafe tam olarak canlanmadıysa şöyle bir resimle anlatayım o halde.

Dünya dışındaki tüm gezegenleri bu araya koyabileceğimiz gibi üzerine 8030 km’lik bir boşluk kalıyor. (Dünya ile Ay arasında büyültme küçültme uygulanmamıştır. İkisi de kameraya kabaca eşit uzaklıktaki bir mesafededir.)

Eğer gezegenlerin gerçekteki boyutunu gözünüzde canlandıramıyorsanız, gelin Jüpiter’e yakından bakalım.

Evet o gördüğünüz küçük şey aslında koskoca Kuzey Amerika Kıtası. Türkiye’nin 32 katı (32 katı olduğuna inanmayıp hesapladım, kabaca doğru arkadaşlar  ) O koca kıtanın bile Jüpiter’in dörtte birlik kısmındaki yerine bakın.             

Kuzey Amerika Kıtası sizi tatmin etmediyse eğer, Jüpiter ile Dünya’yı hacim olarak kıyaslarsak, Jüpiter’in içine tam 1300 tane Dünya sığabildiğini biliyor muydunuz ? Üstteki resimde gördüğünüz o Büyük Kırmızı Leke’nin(o büyük daire) Jüpiter’de uzun ömürlü bir fırtına olduğunu, o lekenin sürekli büyüdüğünü ve o kırmızı lekeye kabaca 3-4 Dünya sığabileceğini biliyor muydunuz?

Şimdi Jüpiter büyük sanıyorsunuz… Biraz da Güneş’ten bahsedelim o halde.

Burada gördüğünüz güneşe kıyasla küçük olan plazma arklarının bazıları ise içine tam 25 tane Dünya alabilecek büyüklüğe ulaşabiliyorlar.

Eğer tüm Güneş’i bu fotoğrafa sokacak olsaydık, Dünya 1 pikselden büyük bir alan kaplayamazdı. Güneş’in kendisi ise 1.5 milyon Dünya veya 1000 Jüpiter alabilecek büyüklükte. Şimdi de Güneş’i büyük sanıyorsunuz değil mi ? İçine 1.3 milyon Dünya sığabilecek olan Güneş’in astronomik sınıflandırmada “Sarı Cüce” diye geçmesine ne dersiniz ?

En solda gördüğünüz (yani göremediğiniz) küçük nokta Güneş oluyor. En sağdaki VY Canis Majoris oluyor. VY Canis Majoris Güneş’ten tam 1 milyon kat daha büyüktür.

 

                Evrende bilinen en büyük yıldız UY Scuti. İçine tamı tamına 4,982,686,912 tane yani 5 milyar güneş sığıyor.

Sıradan bir günde gökyüzüne baktığınızda gördüğünüz tüm yıldızlar o küçük dairenin içindedir. Samanyolu Galaksisi tüm bu anlattıklarımdan çok,çok daha büyüktür. Eğer Güneş akyuvarlarımızdan birisi olsaydı Samanyolu Galaksisi ABD boyutunda olurdu.

Şimdiyse Samanyolu Galaksisi’ni büyük diye düşünüyorsunuz değil mi ? Aslında değil.

1 piksellik yer Samanyolu Galaksisi’dir(Milky Way). Sarı devasa “şey” ise, IC 1001 isimli bir diğer galaksidir. Arada komşu galaksimiz Andromeda ile M87 görülmektedir.

Evrendeki galaksiler düşünüldüğünde, Samanyolu ve IC 101 aslında bir hiçtir. Aynı kumsaldaki kum tanelerinin tek başına bir hiç olması gibi. Burada gördüğünüz her daire ve nokta aslında bir galaksidir. Sağ altta gördüğünüz galaksiye yakından bakalım.

UDF423 galaksisinin bize uzaklığını merak ediyorsanız şöyle anlatayım. Oradaki bir ışığın bize gelmesi için 10 milyar yıl geçmeli. Yani bu da demek oluyor ki, bu fotoğraf çekildiği an gördüğünüz görüntü 10 milyar yıl öncesine ait! Aynı şekilde fotoğraf çekilirken eğer o galaksiden birileri bizim fotoğrafımızı çekiyorsa, çekemiyordu aslında. Çünkü 10 milyar yıl öncesinde henüz yoktuk. Güneş Sistemi bile 4.6 milyar ışık yılı önce oluştu çünkü.

Hubble tarafından çekilen o fotoğrafın gökyüzüne baktığımızda ne kadar yer kapladığını görüyorsunuz.

Işığın Dünya’nın yörüngesinin bir ucundan öbürüne 16 dakika 40 saniyede, Neptün’ün yörüngesinin bir ucundan öbür ucuna 8.3 saatte, kara deliğin bir ucundan öbür ucuna 4 günde ulaştığını hesaba katarsak ortadaki ufak nokta Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesi, mavi çember ise Neptün’ün yörüngesi oluyor.

Linke girip “start” dediğinizde olayı anlayacaksınız. Evrenin büyüklüğünü kavramanızda yardımcı olacaktır.

“Evren ne kadar büyük ?” diyorduk. Şimdi büyük sandığımız Dünya’nın aslında ne kadar küçük olduğunu görebiliyor musunuz? Evrenin bizim etrafımızda dönmediğini, aslında gerçekten önemsiz ve olmasak da olan bir parçası olduğumuzu? Bu koskoca evrende küçücük sorunlar,küslükler için ne kadar uğraştığımızı görebiliyor musunuz? Biz var olsak da, yok olsak da, koca “evren” varlığını sürdürecek, milyarlarca ve belki de trilyonlarca yıl daha…

Eğer Orta Dünya hayranıysanız, bizi Twitter, Instagram ve Facebook üzerinden takip edebilirsiniz.

YouTube ve Twitch kanallarımıza da bekleriz.