TheWhiteTree.org – İthaki Yayınları Röportajı

*Bu röportaj, röportajcılarımız Elu Thingol ve Leydi Galadriel tarafından 20 Aralık 2013 tarihinde thewhitetree.org için yapılmıştır.

Yankı Enki Kimdir?

-12 ciltlik Orta Dünya Tarihi kitapları ne zaman çevrilecek?

Bu kitaplarla ilgili Christopher Tolkien’den onay bekliyoruz. O nedenle ne kadar bekleyeceğimiz henüz belli değil.

-Önceden çevrilen kitapların çevirmenleri neden farklı farklıydı, şimdi de öyle mi devam edecek yoksa tek bir çevirmen üzerinden mi gidilecek? Yüzüklerin Efendisi’nin çevirmeni Çiğdem Hanım’ı düşünmüş olabilir misiniz çevirmenlik için?

Mümkünse bundan sonra tek bir çevirmenle devam etmeyi tercih ederiz.

-Kitapların fiyatları neden bu kadar yüksek?

Kitapların fiyatlarını belirleyen çeşitli unsurlar var. Yurtdışına ödediğimiz telif, çevirmene ödediğimiz telif, sayfa sayısı, kağıt masrafı, promosyon teliflerine göre sonuçta bir fiyat çıkıyor. O fiyat genellikle çok yüksek oluyor, o nedenle düşürüyoruz aslında. Örneğin, Bitmemiş Öyküler yüksek fiyatlı gibi gözüküyor, ama maliyet şartları bizi zorluyor. Yayımlanmak üzere olan Tolkien’den Hobbit Resimleri adlı bol görselli kitap, maliyetine bakılırsa en az 100 TL olmalıydı, ama biz 75 TL’yi uygun gördük. Koleksiyonerlerin çok ilgisini çekeceğini düşünüyoruz. Bu nedenle orijinali gibi kutulu, numaralı özel baskı yaptık. Her kitabın maliyeti farklı oluyor. Aynı sayfa sayısında bile olsa telifleri farklı olduğu için, yurtdışına ödediğimiz maliyete göre fiyatlandırmak durumundayız, yoksa kitabı yayımlayacak ekonomiyi oluşturamayız.

-Yeni piyasaya sürülen Hobbit temalı kitaplardan sonra, Orta Dünya Tarihi serisi dışındaki Orta Dünya’yla alakalı kitaplar çıkacak mı?

Önümüzdeki yıl, Hobbit’in son filmi geldiğinde biz de Açıklamalı Notlarıyla Hobbit’i yayımlayacağız. O da kapsamlı bir kitap. Tolkien’le ilgili bir-iki kitap projemiz daha var, ama yayın tarihi kesinleşmediği için belirtemiyorum.

-Altıkırkbeş Yayınları, 12 ciltlik serinin ilk iki kitabını çevirse de çeviri pek beğenilmemişti. Bu da göz önünde olunca, bu kitapları yeniden çevireceğinizi düşünebilir miyiz?

Bu kitapları yeniden çevireceğiz.

-Sizin basmış olduğunuz kitapların kapakları beyaz zemin üzerine sarı bir sembol işlenmiş şekilde oluyordu, Bitmemiş Öyküler’inki de oldukça hoş bir tasarımdı. Yeni seride kapakların nasıl bir şekilde olacağı belli mi acaba?

Şu anda kapak tasarımı belli değil, ama Tolkien ruhuna uygun bir seri yakalayacağımızı düşünüyorum.

-Ayrıca, ikinci film olan Desolation of Smaug, “Smaug’un Çorak Toprakları” diye çevrilerek bu konuda birçok eleştri aldı. Sizin yorumunuz nedir?

Daha geniş bir kitlenin ilgisini çekmek için böyle tercih etmiş olabilirler. Erebor’la ilgili bilgisizlikten de kaynaklanabilir. Sanırım Tolkien hayranları “Smaug’un Viranesi” olarak çevrilmesini bekliyordu.

-Hobbit, Tolkien’ın eli ile bir masal havasında yazılmış olsa da, bu kimi genç okuyucuların sıkılmasına yol açabiliyor. Bilemiyorum böyle bir şikayet aldınız mı hiç; ancak buna benzer bir hikaye ile karşılaşırsanız, daha akıcı bir üslup kullanmayı tercih eder misiniz?

Açıkçası bir eleştiri almadık bugüne kadar. Tolkien aslında kolay bir yazar değil. Okumak için odaklanmak gerekiyor. Zevki de öyle çıkıyor zaten. Tolkien’in üslubunu özgün metni en iyi şekilde yansıtacak şekilde çevirmekte fayda var.

-Orta Dünya’dan kısmen bağımsız bir soru olacak bu: Türkiye’de fantastik edebiyatın ve/veya genel olarak alt kültürlerin gelişimi ve durumu hakkında ne düşünüyorsunuz?

Türkiye’de fantastik edebiyat henüz olgunlaşmadı. Türler arasında gidip gelen okurlar var. Neyin fantastik olduğunu, neyin olmadığını sık sık tartışmamız gerekiyor. Bu bağlamda FABİSAD’ın çok önemli bir rol oynadığını düşünüyorum. Son bir-iki yıldır çok güzel paneller, söyleşiler oldu. Fantastik okurları bir araya geldi, tartıştı. Eksikliğimiz sadece kurgu okumaktan kaynaklanıyor olabilir. Kuramsal metinler de okuyarak kendimiz geliştirmemiz gerekiyor. Üstat Bülent Somay’ın metinlerinin fantastik okuruna çok önemli bir yol göstereceğini düşünüyorum. Fabisad’ın etkinliklerini de takip etmek çok faydalı olacaktır. Yeni yazarlar var elbette, ama okur daha çok çeviriye yönelmeyi seviyor fantastik edebiyatta. Yine de Barış Müstecaplıoğlu’nun bu alanda en önde gelen yazarımız olduğunu söyleyebiliriz.

-Vaktinizi ayırdığınız için çok teşekkür ederim. Son olarak Tolkien hayranlarına bir mesajınız var mı?

Ben teşekkür ederim. Tolkien’in kendi elinden ya da onunla ilgili yazılmış kitaplarda buluşmak üzere…