Valyria Medeniyeti

Valyria Medeniyeti, Essos kıtasının büyük kısmına yayılmış bir ülkedir. En güçlü döneminde bugünkü Özgür Şehirlere ve Westeros’ta Ejderhakayası’na kadar uzanan Medeniyet, Aegon’un Westeros’a ayak basışından yaklaşık 100 yıl önce Valyria Kıyameti olarak bilinen felaket sonucunda yeryüzünden silinmiştir.

Döneminin oldukça ileri bir uygarlığı ve askeri gücü olan Medeniyet’in başkenti Valyria şehridir. Valyria, Medeniyet Lordları adı verilen asilzadeler tarafından yönetilmiştir ve bu asillerin en güçlülerine ejderlordları adı verilmektedir.

Toplum Yapısı ve Kültür

Valyrialılar, diğer insanlarda rastlanmayan gümüş-altın rengi saçlara ve mor renkli gözlere sahip olmalarıyla ünlüdür. Bu renklerin tonlarının hafifçe değişkenlik gösterebileceği de söylenir. En asil Valyrialıların insanüstü bir güzelliğe sahip olduğu vurgulanır.

Aile içi evlenme oldukça yaygın olduğundan dolayı, Valyrialılar asalet konusunda safkanlığa büyük önem verir. Valyria’da erkek ve kız kardeşlerin birbirleriyle evlenmeleri bir gelenektir. Bu uygulama sadece Essos’ta değil, Ejderhakayası’ndaki Targaryenlarda da ejderha kanının saflığını korumak amacıyla devam ettirilir.

Valyria’da konuşulan dil Yüksek Valyria dilidir.

Din

Valyria’da birden fazla tanrı bulunmaktadır. Bunların arasında adları bilinenler Balerion, Meraxes, Vhagar ve Syrax’tır. Ozanlar, Fatih Aegon ve kızkardeşlerinin ejderhalarına bu isimleri vermiştir ancak Aegon, Fetih Savaşı sırasında Yedi İnancı’nı benimsemiştir.

Büyü

Valyria halkı büyü konusunda oldukça güçlü ve beceriklidir. Büyücülerinin ve ejderhalarının etkisiyle ve ordularıyla doğudaki kıtanın büyük kısmını ele geçirmişlerdir. Ejderhaları ise kırbaçlar, ejderboruları ve büyüyle kontrol altında tuttukları söylenir.

Yönetim

Valyria Medeniyeti ne bir krallık ne de bir imparatorluktur. Ya da ne bir kralları ne de bir imparatorları vardır. Her toprak sahibi asilzade ülke yönetiminde söz sahibidir. Ancak asıl güç sahipleri Medeniyet Lordları adı verilen asil hanedanlardır. Valyria’da büyük servete, asil kana ve kuvvetli büyücülük becerisine sahip kırk adet aile vardır. Ejderhaları kontrolü altında tutan ve savaşta kullanan bu ailelere ejderlordları adı verilir.

Mimari Yapılar

Valyrialılar taşa şekil vermede son derece yetenekli bir halktır. Kadim Valyria büyücülerinin, keski veya çekice ihtiyaç duymadan yalnızca ateş ve büyü kullanarak normal insanların toprağa şekil verdiği gibi taşa şekil verebildiği söylenir. Bu büyücüler aynı zamanda taşı sıvı haline getirerek şekle solabilme becerisine sahip olsalar da günümüzde bu sanata dair bilgilerin çoğu kaybolmuştur. Ejder yolları olarak da bilinen ve Essos’u boydan boya dolaşan geniş Valyria yolları, Ejderhakayası Kalesi, Volantis’teki Kara Duvar ve Uzun Köprü Valyria mimarisinin günümüze ulaşabilen örnekleridir.

Kölelik

Valyrialıların Ghiscari İmparatorluğu ile olan savaşlarında benimsedikleri bir uygulama da köleliktir. Valyrialılar On Dört Ateş’in altındaki sıcaklığı aşırı derecede yüksek madenlerden altın ve gümüş çıkarabilmek için binlerce köle çalıştırmışlardır. Burada köle isyanları sık görülse de Valyrialılar bu isyanları her defasında bastırmayı bilmiştir. Medeniyet’in gücü arttıkça değerli madenlere olan açlık da artış göstermiş, bu durum da ejderlordlarını madenlerde çalışacak köle bulmak için fetihler yapmaya itmiştir. Bu madenlerde can veren köle sayısının sayılamayacak kadar çok olduğu söylenir.

Valyria Tarihi

Valyria ilk başlarda Valyria yarımadasındaki barışçıl koyun çobanlarının oluşturduğu küçük bir uygarlıktır. Daha sonraları yarımadadaki On Dört Ateş adı verilen volkan dizisinde yaşayan ejderhaları keşfeden Vayria halkı, bu ejderhaları büyüyle ehlileştirerek onları ölümcül birer savaş silahı haline getirme konusunda ustalaşır. Böylece büyünün her alanda kullanıldığı, alabildiğine göğe uzanan yüksek kulelerinin etrafında ejderhaların gökyüzünde süzüldüğü, taştan sfenkslerin kızıl gözleriyle yükseklerden etrafı seyrettiği ve demircilerinin dillere destan güç ve keskinlikteki kılıçları dövdüğü Valyria egemenliği gelişmeye başlar. Başkenti Valyria şehri olan Medeniyet, Essos kıtasını büyük ölçüde hakimiyeti altına alır.

Yükselen Güç ve Ghis’in Düşüşü

Günümüzden 5000 yıl kadar önce, Valyria’nın daha ilk yıllarında Essos’un hakimiyeti kadim Ghiscari İmparatorluğu’na aittir. Ghiscari, ejderhaların etkisiyle güçlenmeye ve genişlemeye başlayan Valyria’yı durdurmaya çalışır ve böylece Ghiscari-Valyria savaşları baş gösterir. Ghiscari orduları Valyria’ya beş kez saldırır ancak her defasında Valyria ejderhaları sayesinde düşmanına karşı galip gelir. En son savaşta, Valyria Ghiscari ordularını hezimete uğratır ve düşmanının başkenti olan Ghis şehrini yerle bir eder. Valyrialılar, Ghis şehrinin üzerinde bulunduğu araziyi üzerinde bir daha yaşayan hiçbir şey yetişmesin diye tuz, kükürt ve kafatasına bular. Valyria’nın gazabına maruz kalan Ghiscari, insanları ve kültürüyle birlikte yeryüzünden silinir.

Ghis’in fethinin ardından Valyria hakimiyeti Köle Körfezi’ndeki Ghiscari kolonilerine dek (Astapor, Yunkai, Meereen) genişler ve giderek daha doğuya yayılır.

Rhoynarlarla Savaş

Rhoynar Savaşları, bundan 1250-1000 yıl önce Rhoyne nehrinin kıyısında kurulmuş olan şehir devletleri (Ghoyan Drohe, Chroyane, Ny Sar, Ar Noy ve Sar Mell) ile Valyria kolonileri (Mantarys, Volon Therys, Oros, Tyria, Draconys, Elyria, Mhysa Faer, Rhyos, Aquos Dhaen) arasında gerçekleşmiştir. Savaşların sebebi, Valyrialıların Essos’un batı kıyılarına dek ilerlemesi ve Rhoyne’un şehir devletlerini tehdit etmesidir. Çoğunlukla kısa süreli ve küçük çaplı gerçekleşen bu savaşlar Valyria’ya bağlı olan Volantis ordularının Sarhoy şehrini ele geçirip orada yaşayanları katletmesiyle alevlenir.

Prens Büyük Garin’in önderliğinde birleşen 250,000 kişilik Rhoynar ordusu, Valyria kolonileri olan Selhorys, Valysar ve Volon Therys’i ele geçirir ve bu süreçte 100,000 adam ve 2 ejderhayı katleder. Paniğe kapılan Volantisliler Valyria’dan yardım ister. Valyria’nın ejderlordlarının yanıtı Garin’in ordusunun üzerine 300 ejderha yollamak olur. Rhoynar orduları ejderhaların alevleri arasında yanarak kavrulur, Sar Mell ve Chroyane şehirleri yerle bir edilir.

Garin ve ordusunun akıbetini gören Ny Sar’lı Prenses Nymeria, geriye kalan Rhoynarları bir araya getirir ve 10,000 gemiyle birlikte Essos’tan kaçarak Dorne’a gider. Hayatta kalan Rhoynarların büyük çoğunluğunu kadınlar, yaşlılar ve çocuklar oluşturmaktadır. Garin’in 250,000 kişilik ordusundan geriye kalanların azlığı, ejderhaların gazabının boyutunu gözler önüne serer. Nymeria ve Rhoynarların Westeros’a göç etmesinin ardından Valyrialılar Ghoyan Drohe, Ar Noy ve Ny Sar şehirlerini yok eder.

Valyria Emperyalizmi ve Batıya Doğru Genişleme

Valyria Medeniyeti yıllar içinde batıdaki toprakları fethetmeye ve ele geçirilen köleleri On Dört Ateş’teki madenlerde çalıştırarak daha da zenginleşmeye devam eder. Bu dönemde Braavos haricindeki Özgür Şehirler (Pentos, Lys, Qohor, Norvos, Myr, Tyrosh ve Volantis) Valyrialılar tarafından inşa edilir.

Gücünün doruklarındayken, Valyria Medeniyeti Kemik Dağları’nın batısında kalan Essos kıtasının büyük kısmına hakim olmuştur. Kıyamet’ten yaklaşık 200 yıl önce Valyria Essos’un batı kıyılarını ele geçirir. Westeros’taki Ejderhakayası’na yerleşen Valyrialılar burada bir de kale inşa eder. Ancak Ejderhakayası Valyria’nın batıdaki en son noktasıdır, Medeniyet her nedense daha ileriye gidip Westeros’u egemenliğine katmaya yanaşmamıştır.

Valyria Kıyameti

Valyria Kıyameti, 5000 yıllık Valyria Medeniyeti’nin çöküşüne yol açan sebebi belirsiz felakettir. Bu olay, Targaryenların Westeros’u Fethi’nden 102 yıl önce gerçekleşmiştir. Valyria büyüleri, irfanı ve kayıtlı tarihi Kıyamet sonrasında yeryüzünden silinmiş ve Kıyamet’ten sonra Essos’un karmakarışık hale geldiği Kanlı Yıllar başlamıştır.

Kıyamet’ten 12 yıl önce, ejderlordlarından biri olan Lord Aenar Targaryen’ın genç kızı Daenys, Valyria’nın yok olacağını rüyasında görür ve babasını felaket gerçekleşmeden evvel Valyria’yı terk etmeye ikna eder. Valyria’daki tüm mal mülkünü satan Aenar, ailesi ve 5 ejderhasıyla birlikte Ejderhakayası’na yerleşir. Bu seyahatte Targaryenlara Velaryon ve Celtigar aileleri de eşlik eder.

Felaket, Medeniyet’i tam kalbi olan Valyria şehrinden vurur. Aniden patlayan volkanlar ve gerçekleşen şiddetli depremler, yeri paramparça ederek denizde yüzen binlerce küçük adacık haline getirir. Topraktan yükselen kızgın alev, kül ve duman öyle sıcaktır ki havadaki ejderhalar bile telef olur. Oluşan yarıklar sarayları, tapınakları ve şehirleri tümüyle yutar. Yeryüzü kuzeye doğru çöker ve yarımadanın etrafındaki deniz suları oluşan yarığın üzerine hücum eder. Böylece Valyria şehri tüm halkı, ilim irfanı ve güzellikleriyle ortadan kaybolur.

Kıyamet’ten yüzyıllar sonra bile, Valyria’da volkanlar yanmaya ve Tüten Deniz’den dumanlar çıkmaya devam eder. Valyria harabelerine yolculuk eden kimsenin geri dönemeyeceği ve On Dört Ateş’te yanmakta olan alevlere bir an olsun bakan herkesin korkunç bir şekilde öleceği söylenir. En gözü pek denizciler bile Kıyamet sonrası Valyria’a yelken açma düşüncesinden ürperti duyar.

Valyria’nın Geride Bıraktığı Miras

En parlak zamanlarında Valyria şehri tüm dünyadaki en büyük şehir ve uygarlık merkezidir. Kıyamet’in ardından Valyria soyundan gelenler dağılarak Özgür Şehirler’e ve Köle Körfezi’ne yerleşir. Hayatta kalanlar başka halklarla evlenerek onların arasına karışır.

Valyria, ejderhaları yetiştirme ve bir savaş aracı olarak kullanabilme maharetiyle hatırlanır. Bu beceri, Yedi Krallık’ı fetheden ve bilinen son ejderlordları olan Targaryenler tarafından bir kez daha gösterilmiştir. Medeniyet aynı zamanda Valyria çeliğinden silah yapma konusunda da tarihte eşsiz bir yere sahiptir. Bu metali işleme sırrı Valyria ile birlikte kaybolmuş, bu durum mevcut Valyria çeliğinden yapılma silahları aşırı derecede değerli hale getirmiştir.

Eğer Orta Dünya hayranıysanız, bizi Twitter, Instagram ve Facebook üzerinden takip etmeyi unutmayın!

YouTube ve Twitch kanallarımıza da bekleriz.

Kaynak: Looper: Yüzüklerin Efendisi Güç Yüzükleri Yeni Resmi Fragmanı